دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ - 
دکتر پویا جبل عاملی و دکتر حمید قنبری :
در آستانه توافقی که میتواند فضای بین‌المللی اقتصاد ایران را دگرگون کند، همه نگاه‌‌ها به بازار ارز دوخته شده است؛ بازاری که بیش از یک‌دهه، زیر بار فشار تحریم‌‌ها، مقررات متناقض، رانت‌‌های گسترده و سیاست‌‌های پرنوسان، شکل طبیعی و عقلانی خود را از دست داده است. بازار ارز زمانی میتواند به شکل کارآمد نیازهای جامعه را برطرف کند که از زیر بار این فشارها که بعضا نام سیاست ارزی به خود داده است، رها شود.سیاست ارزی در ایران، نه‌تنها بخش مهمی از ساختار اقتصاد کلان است، بلکه نقطه تلاقی سه‌حوزه حیاتی است: ثبات پولی، سرمایه‌گذاری خارجی و حکمرانی اقتصادی. به همین دلیل، اصلاح این سیاست نمی‌‌تواند صرفا فنی یا محدود به نرخ ارز باشد. ما با مساله‌ای مواجهیم که در ساختارهای قانونی، نهادی و ذهنی ریشه دارد. هدف این مقاله آن است که با بازخوانی انتقادی وضعیت موجود، دلایل ناکارآمدی آن را بررسی کند و سپس چارچوبی برای بازآفرینی یک سیاست ارزی کارآمد، شفاف و پایدار در دوران پساتوافق ارائه دهد.
کد خبر: ۳۹۷۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۱
احتکار کنندگان ارز و عاملان نابسامانی بازار:
بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور هم اینک بالغ بر ۲۸۰۰ شرکت بزرگ دولتی و شبه دولتی در بخش‌های مختلف اقتصادی مشغول فعالیت هستند که عملکرد مالی آنها چندان شفاف نیست. به استناد گزارش اخیر دیوان محاسبات کشور حدود ۳۰ درصد ارز حاصل از صادرات شرکت‌های بزرگ دولتی، از جمله شرکت‌های پتروشیمی در طول یک سال گذشته به نظام ارزی کشور باز نگشته است. این رقم شامل ۳ تا ۵ میلیارد دلار منابع ارزی است که در حساب شرکت‌های مذکور رسوب کرده و معلوم نیست صرف چه مخارجی می‌شود!سیاست بانک مرکزی در ایجاد مرکز مبادله طلا و ارز نیز در ماه‌های اخیر هیچ توفیقی در مدیریت بازار ارزی کشور نداشته و حتی به زعم برخی کارشناسان موجب شوک افزایش نرخ ارز و انحراف نقدینگی عمومی به سمت بازار طلا و سکه شده است.
کد خبر: ۳۹۷۶۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵
اظهار نظر نمایندگان مجلس:
نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: بیشتر شرکت‌هایی که ارز خود را برنمی‌گردانند، دولتی یا شبه‌دولتی هستند یا دولت صندلی مدیریتی در آن شرکت‌ها دارد. رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در این خصوص بیان داشت که، متأسفانه گزارش‌هایی وجود دارد که برخی مجموعه‌های صادر کننده، از جمله پتروشیمی‌ها، ارز حاصل از صادرات خود را به‌موقع بازنمی‌گردانند. البته این شرکت‌ها موظف به بازگرداندن ارز هستند و در نهایت نیز این کار را انجام می‌دهند، اما تأخیر آنها در این فرآیند، باعث ایجاد اختلال در تأمین نیازهای ارزی کشور می‌شود.
کد خبر: ۳۹۷۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۲
چالش قاچاق در صادرات زعفران:
مهم‌ترین دلیل کاهش صادرات زعفران را شاید بتوان جدی شدن رفع تعهد ارزی از سال ۹۷ (پیمان سپاری ارزی صادرکنندگان زعفران)معرفی کرد که صادرات سالیانه 325 تنی را به 200 تن کاهش داده است. یکی دیگر از راه‌های قاچاق هم صادرات زعفران تولیدی توسط کارت‌های اجاره‌ای بوده و ارز حاصل از صادرات نیز عموما به کشور باز نمی‌گردد برای جلوگیری از قاچاق زعفران لازم است که مقررات صادراتی بخش کشاورزی از پتروشیمی جدا شود تا زعفران به سرنوشت فرش و پسته دچار نگردد. وقتی صادرکنندگان زعفران را با ارز آزاد از بازار خریداری می‌کنند، امکان بازگشت به سامانه طلا و ارز با نرخ ۶۷ هزار تومان وجود ندارد بنابراین انتظار می‌رود دولت بخش کشاورزی را جدا کند که این به معنای خودداری صادرکنندگان از رفع تعهد ارزی نیست بلکه امکان بازگشت ارز به سامانه طلا و ارز وجود ندارد. با توجه به اینکه بزرگترین تولید کننده زعفران در دنیا هستیم، انتظار می‌رود که سهم مهمی در بازارهای جهانی داشته باشیم، درحالی که اکنون بخشی از محصول تولیدی به صورت خام صادر یا بخشی قاچاق می‌شود از جمله آمار تولید و صادرات زعفران افغانستان گویای قاچاق محصول از کشور ما است و کشوری که ۲۰ تن محصول تولید اما ۹۰ تن صادر می‌کند، نمونه آشکار این موضوع است.
کد خبر: ۳۹۷۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۱۹
انباشت بدهی ارزی متعهدین:
دیوان محاسبات کشور علل افزایش قیمت ارز را بررسی و عدم اقدام قانونی بانک مرکزی را به دادسرای دیوان ارسال کرد که براساس آن، میزان تعهدات سررسیدشده ایفانشده در سال جاری بالغ بر ۴.۶ میلیارد دلار (معادل ۵۱ درصد از کل تعهدات سررسیدشده) است.
کد خبر: ۳۹۷۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۸
تاثیر بودجه سالیانه بر بورس:
از آن‌جایی که بند س تبصره ۶ بودجه ۱۴۰۳ ، فشار مضاعفی را به بورس وارد کرد، لایحه بودجه ۱۴۰۴ برای فعالان بازار سرمایه بسیار اهمیت پیدا می‌کند. لایحه بودجه‌ای که میتواند گردن شرکت‌های بورسی را قطع نموده و یا به سکوی پرتاب آنها تبدیل شود.در همین راستا و برای جلوگیری از ایجاد اختلال‌های مشابه، وزیر اقتصاد عنوان کرد که شخص رئیس سازمان بورس در جلسات بودجه نویسی حاضر می‌شود تا بندی به ضرر بازار به نگارش در نیاید. در متن حاضر بررسی می شودکه حجت صیدی و حمید پورمحمدی تا چه اندازه توانستند همسو با تفکرات وزیر اقتصاد گام بردارند.
کد خبر: ۳۹۶۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۲
رئیس‌کل بانک مرکزی در صحن مجلس:
رئیس‌کل بانک مرکزی در جمع نمایندگان مجلس با تاکید بر اینکه سیاست ارزی بانک مرکزی موجب کنترل و کاهش تورم تولیدکننده در پایان شهریورماه امسال شد تصریح کرد: تامین ارز وزارتخانه‌های صمت، جهادکشاورزی و بهداشت به بیش از ۳۲ میلیارد دلار رسید که بیش از سهمیه تخصیص یافته ۶ ماهه آنان است.سهمیه تعیین شده ۱۴۰۳سه وزارتخانه صمت، جهادکشاورزی، بهداشت و درمان در دولت حدود ۵۵ میلیارد دلار شامل ۳۶ میلیارد دلار برای وزارت صمت، ۱۹ میلیارد دلار برای وزارت جهادکشاورزی و بیش از ۴ میلیارد دلار برای وزارت بهداشت و درمان است که در پایان شهریورماه و فقط در ۶ ماه اول امسال بیش از ۳۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار سهمیه سالانه آنان تامین و پرداخت شده است.
کد خبر: ۳۹۶۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۲
سعید جلالی قدیری:
سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران، بیان داشت که در مورد قاچاق با وجود ممنوعیت واردات پوشاک که ما مخالف آن هستیم؛ ما اکنون مرکز توزیع کالای استوک در منطقه شده‌ایم. با تشدید تحریم‌های ایران در اوایل سال ۱۳۹۷ دولت واردات پوشاک را همچون بسیاری از اقلام وارداتی دیگر ممنوع کرد. بدین ترتیب واردات رسمی به نفع قاچاق کنار کشید. موضوعی که همواره مورد نقد فعالان صنعت نساجی و پوشاک بود و ... (جسارت نباشد، بعضی از تحلیل گر‌ها، بوی آمادگی برای افتتاح شعب برند‌های خارجی را هم می‌شنوند. در واقع دعوا روی لباس قاچاق دست دوم نیست و روی لحاف شیخ است). ورای درست یا غلط بودن برنامه دولت برای ممنوعیت واردات پوشاک، باید از دوستان مرزبانی و گمرک پرسید که در بوجود آمدن این چالش چند - چند هستند؟ از ستاد محترم مبارزه با قاچاق ارز و کالا هم باید پرسید، چطورید اخوی جونی‌ها. وقتی ساختار سازمانی شما تناسبی با ماموریت‌ها نداشته و اولویت‌های کاری مشخصی دنباله گیری نمی‌شود، اوضاعی بهتر از این نباید انتظار داشت.
کد خبر: ۳۹۴۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۷
«عبدالله بهرامی» مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های فرش دستباف ایران:
برآورد‌ها نشان می‌دهد که در ۹ ماهه ۱۴۰۲ در مجموع ۳۵ میلیون دلار صادرات فرش دستباف داشته‌ایم و این در حالی است که در سالیان دور ۵۰۰ میلیون دلار صادرات داشتیم. حتی در حدود سال ۱۳۷۴ حدود ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار صادرات فرش دستباف صورت گرفته بود؛ بنابراین در حال حاضر صادرات فرش دستباف عملا صفر است. سهم ایران از صادرات فرش دستباف در جهان در دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته و از ۲۵.۵ درصد به ۷.۴ درصد رسیده و در همین دوره زمانی سهم رقبای ایران از جمله هند، چین، نپال و پاکستان در حال افزایش بوده است. اما آنچه که در این میان قابل توجه است، آمار ۲ میلیون به ۷۰۰ هزار نفری ادعا شده بعنوان بافنده فرش می‌باشد. آیا با فرض صحت آمار، با بیکاری ۲ میلیون به ۷۰۰ هزار شاغل تمام وقت و نیمه وقت روبرو هستیم؟ آیا با نوعی آمار سازی در این حوزه مواجه نمی‌باشیم؟ گفتگو با عبدالله بهرامی، پاسخگو به پرسش‌های مطرح در این حوزه است.
کد خبر: ۳۹۴۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۰
سیال بودن میدان و الزام به تداوم هوشمندی ها :
ایران بدلیل موقعیت ژئوپلتیکی خاص خود، از پتانسیل بالایی در حوزه ترانزیت برخوردار است. مشکل اینجاست که ضعف زیرساخت‌ها و کم توجهی به سرمایه گذاری کافی روی کریدور‌های حمل و نقلی کشور (با تاکید بر حمل و نقل ترکیبی)، این فرصت‌ها را بتدریج نابوده می‌کند. کشور‌های همسایه نیز با دو رویکرد رقابت و تخریب، اقدام به کاهش میزان اثر این قابلیت خاص کشور ایران کرده اند. تعریف کریدور فاور- بصره در عراق، کریدور دریای سرخ-عربستان، کریدور دریایی ازبکستان- آذربایجان، کریدور کراچی پاکستان- افغانستان، طمعه اسرائیل و ترکیه به زنگ زور و حمایت از آذربایجان در درگیری با ارمنستان، نمونه‌هایی از این اقدامات رقابتی- تخریبی محسوب می‌شوند. در نهایت اینکه، دامن زدن به اقتصاد سیاسی در کشور، باعث افزایش ریسک در فعالیت‌های اقتصادی شده و با وجود ارزانتر بودن مسیر ایران، شاهد کاهش تمایل به استفاده از این مسیر برای جابجایی جهانی کالا هستیم. سوال اینجاست که در چنین وضعیتی آیا باید دلخوش به آمار‌های موردی گمرک و مرکز آمار ایران بود (مرکز آمار ایران گزارش عملکرد ترانزیت خارجی در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرده است. براساس این آمارها، در سال ۱۴۰۲ حجم ترانزیت خارجی کشورمان به ۱۷.۸ میلیون تن رسیده است. بررسی وضعیت عملکرد ترانزیت خارجی کشور در بازه زمانی سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد سال ۱۴۰۲ رکورد ترانزیت خارجی ایران شکسته شده است)، یا اینکه بشکل پویا روی تقویت سرمایه گذاری منجر به ساخت کریدور‌های حمل و نقلی کشور، جذاب سازی استفاده از این مسیر‌ها برای فعالان اقتصادی خارجی و کاهش ضریب اثر اقتصاد سیاسی، اقدام نمود؟
کد خبر: ۳۹۴۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۰
عباس علی‌آبادی وزیر صمت در نامه‌ای به محمد مخبر معاون اول:
در پی محدودیت‌های مربوط به تامین ارز حاصل صادرات اشخاص، وزیر صمت در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور، از تامین ارز خودروهای مونتاژی از محل سامانه نیما خبر داده و تاکید است که مابه‌التفاوت نرخ ارز نیمایی و ارز حاصل از صادرات اشخاص از خود خودروسازان مونتاژی دریافت شود. مدیرکل صنایع خودرو وزارت صمت، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت، ضمن اشاره به اینکه نامه فوق، در خصوص "خودروهای مونتاژی" موضوع فصل (۹۸) بوده که تاکنون نیز از محل ارز غیر از نیما نظیر تهاتر، صادرات و ارز اشخاصی استفاده می‌شد؛ لذا تغییر خاصی در این خصوص به وجود نیامده است؛ ضمن اینکه در این نامه بر "ترجیح استفاده از ارزهای صادراتی" تاکید شده است که باقی سایر محل‌های تأسیس ارز نیست.سوال اینجاست که اگر مونتاژپرها و وارداتچی هایی مثل بهمن خودرو و مدیران خودرو و غیره، به کارشان و عملکردشان مطمئن هستند، چرا نباید ارز مورد نیاز خودشان را از صادرات مجدد محصولات شان به سایر کشورها بدست آوردند؟ سلام خاص صبحگاهی به گندم نماهای جو فروش. سربسته عرض شد.
کد خبر: ۳۹۳۲۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۴
حسین تاجیک مدیر اداره تخصیص ارز بانک مرکزی:
حسین تاجیک درباره روش‌های بازگشت ارز ،گفت: فعلا پنج روش وجود دارد و این روش‌ها به استثناء شرکت‌های شبه دولتی است، ادامه داد: هیچگاه از سوی مقامات بانک مرکزی عنوان نشده که صادر کننده حتما باید اسکناس بیاورد. وی گفت: گفت: اگر به دنبال اقتصاد بدون نفت و پایداری در شرایط تحریم هستیم، اصل آن است که ارز حاصل از صادرات در اختیار واردات قرار گیرد، نه در اختیار بانک مرکزی. این مسئله یک اصل کلی است و فکر می‌کنم روی آن اتفاق نظر وجود داشته باشد.
کد خبر: ۳۹۲۵۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
هشدارصادرکنندگان اقلام غیرنفتی؛
صادرکنندگان اقلام غیرنفتی خواستار پایان دادن سیاست «تعیین دستوری نرخ ارز حاصل از صادرات غیرنفتی» و جایگزینی «نرخ توافقی» به جای «نرخ نیمایی» شدند. زیرا به باور فعالان اقتصادی بخش خصوصی، ادامه سیاست کنونی از سوی دولت، غروب صادرات را در آینده نزدیک رقم خواهد زد.
کد خبر: ۳۹۱۹۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۲
فرنگیس رحمانی، صادرکننده و عضو هیات نمایندگان اتاق ایران:
فرنگیس رحمانی، صادرکننده و عضو هیات نمایندگان اتاق ایران گفت: متاسفانه در حال حاضر صادرکنندگان قربانی واردکنندگان نورچشمی می‌شوند. برای استفاده از ارز دولتی (یک میلیارد دلار) فردی چای سنواتی را از ایران به دبی صادر کرد و در آنجا با مخلوط کردن چای، به اسم چای خارجی همان را به کشور وارد کرد؛ همه ما از این مسائل نالانیم. اما گوش شنوایی وجود ندارد.
کد خبر: ۳۹۱۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹
رئیس قوه قضاییه:
حضور رئیس عدلیه در برنامه‌ی گفتگومحور در شرایطی صورت گرفت که حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای به منظور زدودن امور تشریفاتی و پرهزینه، برخلاف رویه و پروتکل مرسوم، شخصاً در محل صداوسیما حاضر شد.حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در پاسخ به سوال مجری برنامه در خصوص انجام برخی از سفر‌های استانی رئیس قوه قضاییه با پرواز‌های عمومی و همراه با مردم نیز اظهار کرد: در بسیاری از اوقات، ضرورتی ندارد که ما مسئولان برای انجام سفر، از هواپیمای اختصاصی که دارای هزینه‌های قابل توجهی می‌باشد استفاده کنیم. تمام سعی من بر این است که پرواز‌های غیررسمی خود را با هواپیما‌های عمومی انجام دهم. یکی از فواید مهم این کار، نزدیک و مأنوس شدن با مردم است. با مردم بودن، برای ما بسیار مفید است. بارها پیش آمده که افرادی در جریان این پرواز‌های عمومی، مشکل یا سخن‌شان را با ما در میان گذاشته‌اند.
کد خبر: ۳۸۹۶۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۱
مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان خبر داد:
حسین یونسی مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان گفت: ۳۱ فروند کشتی جدید خریداری شده و ۲ فروند کشتی نیز در حال ساخت است که از این تعداد ۱۸ فروند کشتی در دریای سیاه منتظر انتقال کشتی‌ها به مالکین دریای خزر هستند و ۱۳ فروند کشتی نیز در دریای خزر پروسه تغییر پرچم را طی می‌کنند.
کد خبر: ۳۸۸۸۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۱
هزار میلیارد پول گرفتند، اما چیزی وارد نکردند!
اینکه نظام و قوای سه گانه متوجه حساسیت موضوع فساد ستیزی شده و آستین همت بالا زده اند را همه قبول داریم. اما برخی از مماشات در این حوزه قابل گذشت نیست. از قاضی القضات کشور می‌پرسیم که مدیرعامل آن شرکتی که هزاران میلیارد پول برای واردات نهاده‌های کشاورزی (دامی) گرفت و به قول آقای اژه‌ای هیچ وارد هم نکرد، کجاست؟ وزیر مستعفی آن وزارتخانه کجاست؟ شنیده ایم که سودای سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو را در سر دارد (شایعه تا واقعیت را نمی‌دانیم). آقای اژه‌ای، خوب یادمان است در ابتدای انتصاب همان آقای وزیر و همان برادر مدیرعامل هشدار‌ها داده ایم. حتی به شخص رئیس جمهور. شاهدین و اسناد قابلیت معرفی و تقدیم دارند. چرا پیش نگری‌ها مورد توجه قرار نگرفت که امروز درگیر این مصیبت در بخش کشاورزی شویم؟ اگر بدانید که چه شایعاتی در خصوص پشت پرده انتصاب همان اقای وزیر می‌شنویم، میخکویتان می‌کند.
کد خبر: ۳۸۸۶۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۷
اتهام‌زنی بانک مرکزی به تجار؛
رئیس بانک مرکزی اخیراً عنوان کرده است که صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را بازنمی‌گردانند متخلف هستند. فعالان اقتصادی نیز عنوان می‌کنند خود بانک مرکزی و اقتصاد بیمار کشور زمینه این تخلف را ایجاد کرده است.
کد خبر: ۳۸۸۶۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۷
هوشمندسازی بانک اطلاعاتی ارزش گمرک؛
از سال‌های گذشته، مسئله کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری در تجارت خارجی به فراخور تقاضای تجار وجود داشته است. در هر زمان که کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری میتواند منافع افراد را تامین کند، برخی دست به این کار می‌زنند. یکی از سخت‌ترین و یکی از مهم‌ترین وظایف گمرک، تعیین ارزش کالا‌های موردمعامله در تجارت خارجی است. این اهمیت تنها برای ایران نبوده و گمرکات سایر کشورها نیز به این موارد توجه اساسی دارند. ادعا شده که گمرک با استفاده از سازکار‌های موجود، تاحدی میتواند ارزش واقعی کالای صادر یا واردشده را بررسی کند. مدعی هستند که گمرک برای تعیین ارزش و مدیریت فعالیت‌های تجاری، از چندین منبع و مأخذ استفاده می‌کند و اطلاعات سامانه ارزش گمرک تنها مدنظر نیست. این در حالی است که برخی از منابع معتقدند که تا ۲۰ درصد از مبلغ ارزی تجارب خارجی، به همین روش‌ها سرپوش گذاشته می‌شوند.
کد خبر: ۳۸۸۶۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۵
فرشاد مومنی اقتصاددان:
ریشه اینکه حکومت از مسئولیت‌های خود در قبال سطوح زندگی مردم طفره می‌رود، این است که خودش بیشتر ضربه می‌بیند. این را سندی که خود دولت منتشر کرده می‌گوید. گویا بعضی‌ها راضی به زحمت استکبار جهانی نیستند و عجیب‌تر اینکه از ناراضی شدن مردم هم متعجب می‌شوند. در این مسیر خود تخریبی تمام فشار را روی دوش مردم می‌گذارد و حکومت بیش از اینکه در زمینه تعیین حداقل دستمزد کارگر و کارمند به حرف کارشناسان اعتنا کند به حرف‌های برخی رسانه‌های پشتیبان مافیاها، توجه می‌کند.
کد خبر: ۳۸۷۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۵